War qoraal ah oo uu soo saaray Khamiistii, Agaasimaha Fulinta ee Amnesty Irungu Houghton ayaa ugu baaqay hay'adaha madaxa banaan ee Xuquuqul Insaanka oo ay ku jiraan IPOA iyo ODPP inay baaraan dhimashada oo ay dacwad ku soo oogaan saraakiisha iyo taliyayaashooda lagu helo inay dambiile yihiin.
“Amnesty International Kenya waxa ay cambaareyneysaa sii socoshada isticmaalka xoogga ee ka dhanka ah dibadbaxayaasha. Weerarada joogtada ah, adeegsiga xoog xad dhaaf ah, aan loo baahnayn oo sharci darro ah, oo ay ku jiraan xoog wax dilaya, ayaa horseedaya dhimashada iyo dhaawaca dadka waaweyn iyo carruurtaba,” ayuu yiri Irungu.
SIDOO KALE AKHRISO
Gachagua wuxuu Raila ku tilmaamay 'dambiile' isagoo beesha caalamka ku dhaleeceeyay baaqyada wada hadalka
Mandamano: Burburka wadada ee magaalada Kisumu waxaa ku kacaya Ksh.200M- CS Murkomen
Babu Owino ayaa wajahaya eedeymo qaran dumis ah oo la xiriirta door uu ku lahaa mudaaharaadyada dowladda ka soo horjeeda
“Waxaan ku baaqaynaa in si degdeg ah loo joojiyo bilayska rabshadaha wata iyo dembi ka dhigista mudaaharaadyada Dawladdu. Waxaan dalbanaynaa in baaritaan deg-deg ah lagu sameeyo, laguna soo oogo saraakiisha booliiska iyo taliyayaashooda sida xad-dhaafka ah ee ay u adeegsadeen Hay’adda Madaxa-bannaan ee Dabagalka Bilayska iyo Agaasimaha Xeer-ilaalinta Guud.
Irungu waxa kale oo uu ku booriyay hay’adaha ay khusayso inay dacwad ku soo oogaan hogaamiyayaasha la soo doortay iyo muwaadiniinta ku kicinaya dadka kale inay rabshado sameeyaan iyo kuwa ugu baaqaya inay adeegsadaan awood dheeri ah oo ay isticmaalaan booliska.
“Waxaan sidoo kale ugu baaqaynaa guddiga qaran ee isku xirka iyo isdhexgalka (NCIC), booliiska, iyo xafiiska agaasimaha dacwad oogista (ODPP) in ay baaraan oo dacwad ku soo oogaan muwaadiniintaas iyo hogaamiyayaasha la soo doortay iyaga oo isticmaalaya baraha bulshada si ay ugu booriyaan dadka Kenyaanka ah in ay geystaan rabshado. , nacayb iyo takoorid,” ayuu xusay.
"Wicitaannada hoggaamiyeyaasha siyaasadda ee ku boorrinaya booliiska inay toogtaan iyo/ama ay si aan sharci ahayn u qabtaan mudaaharaadayaasha iyo hubaynta hubka gaarka ah waa in la qabtaa."
Sida laga soo xigtay Amnesty International Kenya, dhimashada ugu badan ee ka dhalatay mudaaharaadyada ayaa loo aaneeyay inay ka dhalatay neefta oo ka dhalatay sunta dadka ka ilmaysiisa iyo toogashooyin halis ah.
Hay’addu waxay sheegtay in baaritaanno horudhac ah oo la sameeyay lagu ogaaday in booliisku ay u adeegsadeen garaacis, xarig aan loo meel dayin iyo xariga dadka mudaaharaadaya, iyo isticmaalka aan loo meel dayin ee sunta dadka ka ilmeysiisa iyo biyaha, taasoo xadgudub ku ah xuquuqda dibadbaxayaasha.
Sidaa darteed, Irungu wuxuu u xilsaaray Xoghayaha Golaha Wasiirrada Arrimaha Gudaha iyo IG ee Bilayska inay la yimaadaan habab lagu ilaalin doono bannaanbaxayaasha iyo xuquuqdooda lagu soo qaadi karo.
"Isbatooraha Guud ee Bilayska, Japhet Koome iyo Xoghayaha Golaha Wasiirrada ee Arrimaha Gudaha iyo Maamulka Dawladda Qaranka, Kithure Kindiki waa inay qaadaan tillaabooyin wax ku ool ah si loo dammaanad qaado xaqa qof kastaa u leeyahay isu-bax nabadeed iyo mudaaharaad," ayuu yiri Irungu.
"Waxaan si toos ah ugu baaqaynaa Adeegga Bilayska Qaranka inay fududeeyaan dhammaan mudaaharaadyada oo ay qaataan xeeladaha xasilinta mar walba marka ay ka qayb qaadanayaan dibad-baxayaasha.
Amnesty ayaa sidoo kale booliska ugu baaqday kiisaskii ugu dambeeyay ee ahaa inay iska dhigaan dad rayid ah inay xiraan dibadbaxayaasha iyadoo ku cel-celisay inay sharciga kasoo horjeedo ayna horseedayso isla xisaabtan.
"Waxaan ka walaacsanahay isticmaalka sii kordhaya ee askarta aan labiska lahayn si loo dhaqan geliyo xidhitaanka sharci-darrada ah ee dibad-baxayaasha nabdoon ee ka soo horjeeda Xeerka Habka Ciqaabta iyo Awaamiirta Joogtada ee Booliiska. Si loo helo daah-furnaan iyo isla xisaabtan, saraakiisha booliisku waa in lagu aqoonsadaa direys ama calaamad nambar si ay uga fogaadaan ku-takri-falka awoodda iyo xad-gudubyada kale,” Irungu ayaa xusay.
Marka la eego kiisaska la xidhay hoggaamiyayaasha mucaaradka iyo taageerayaashooda, Amnesty International waxay tiraahdaa: “Xabashadu waa in loo fuliyaa si sharci ah ee maaha inay noqoto qalab lagu ciqaabo ama lagu cabsi geliyo dadka. Dhammaan kuwa la xiray waxay xaq u leeyihiin inay ogaadaan eedeymaha la soo gudbiyay, matalaadda sharciga, gargaarka caafimaadka iyo dammaanadda ama curaarta 24 saacadood gudahood."
waxaa qoray warbixintaan wariye ayaanle mohamed ali
0 Comments